Belonen voor gezond, aanpakken van ongezond: structurele hervormingen in voedselaanbod cruciaal voor volksgezondheid

Het advies van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) om supermarkten te belonen voor de verkoop van gezond voedsel en tegelijkertijd sancties in te voeren voor ongezond aanbod, is een belangrijke stap in de goede richting, naar een gezonder, eerlijker en duurzamer voedselaanbod. Als Healthy Food Coalition (HFC) onderstrepen wij dat supermarkten een centrale rol spelen in het bevorderen van de volksgezondheid. Structurele veranderingen in het denken over marges en de inzet van reclamebeleid zijn daarbij essentieel om daadwerkelijk impact te maken. Dit vereist een helder, wetenschappelijk onderbouwd kader waarin de gezondheid van producten centraal staat.

Momenteel hanteren supermarkten marges als een percentage van de verkoopprijs. Dit systeem zorgt ervoor dat gezondere, vaak iets duurdere producten, een hogere absolute winst genereren dan de veel goedkopere ongezonde alternatieven. Deze prijsstructuur maakt gezond voedsel onnodig duur en houdt ongezonde keuzes aantrekkelijk. Door over te stappen op een margebeleid met vaste bedragen in plaats van percentages, kunnen gezonde alternatieven tot tientallen procenten goedkoper worden, waardoor ze toegankelijker worden voor een breder publiek.

Reclame voor ongezond voedsel vormt daarnaast een krachtige stimulans voor consumptie van producten die buiten de Schijf van Vijf vallen. Het verminderen of zelfs verbieden van reclame voor ongezonde voeding – vergelijkbaar met de succesvolle aanpak bij tabaksproducten – kan een cruciale rol spelen in het normaliseren van gezonde keuzes. Zonder aanvullende maatregelen op dit gebied zal het effect van financiële prikkels, zoals het voorgestelde bonus-malussysteem, beperkt blijven. Dagelijkse blootstelling aan intensieve marketingstrategieën maakt het immers moeilijk voor consumenten om voor gezond te kiezen.

Het voorstel van de RVS om een uniforme meetstandaard te ontwikkelen voor de gezondheid van het voedselaanbod is een logische en noodzakelijke stap. Een transparante, eerlijke beoordeling kan consumenten beter informeren en supermarkten stimuleren om hun aanbod gezonder te maken. Wij pleiten voor een helder, wetenschappelijk onderbouwd kader dat zowel de voedingswaarde als de mate van ultrabewerking van producten integreert. Ultrabewerking – gekenmerkt door lage voedingswaarde en een overvloed aan lege calorieën – ligt aan de basis van de verleiding en het ongezonde karakter van een groot deel van het huidige aanbod.

Tot slot sluiten wij ons aan bij de oproep van de RVS om het systeem niet te beperken tot supermarkten. Ook fastfoodketens, horeca en cateraars spelen een sleutelrol in de voedselomgeving en moeten betrokken worden bij deze transitie. Alleen door een brede, consistente aanpak kunnen we een voedselomgeving creëren waarin gezonde keuzes vanzelfsprekend én aantrekkelijk worden.

Namens Health Food Coalition

Jan Buining

06 53507427

Het kan wel 

De organiserende Healthy Food Coalition bestaat uit 14 Nederlandse voedselproducenten die vooroplopen in de omslag naar voeding met een gezonde inhoud. Zij benadrukken de rol die de industrie speelt in deze transitie. Tot nu toe wordt vooral de individuele consument aangesproken met bijvoorbeeld voorlichtingscampagnes, maar dat heeft een beperkt effect. Voor de transitie naar echt gezond eten is juist een verandering in het voedselaanbod nodig. Zie ook www.healthyfoodcoalition.nl